Kişinin yaşadığı cemiyet içinde değeri olan , yetenek, tasarruf ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği proseslerin tüyönetmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara için insanların davranışlarında belirli gelişmeler esenlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Yetişek; kişinin davranışlarındaki evetşantısı aracılığıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değfiilme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok tanılamamı konstrüksiyonlabilmektedir. Fakat, günümüzde çoğunlukla tercih edilen tanılamam:
“Ferdin davranışında, kendi evetşantısı aracılığıyla ve kasıtlı olarak istenilen yönde( eğitimin lakinçlarına amelî ) değfiilme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis için;
· Yetişek bir prosestir.
· Yetişek sürecinde, kişinin davranışlarının istenilen yönde değfiiltirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değfiilme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde kişinin kendi evetşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç kök öğesi vardır.
1. Amaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Yetişek lakinçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam fiyat ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı mecmu kültürler kucakin özdeşdır. Amaçların içeriği ve öğrenme kucakin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre için değfiilebilir, lakin sürecin doğbeyı değfiilmez.
Yetişek kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün boyunca birbir hayli filozof ve pedagog, eğitimin ne olduğuna dayalı farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Günümüzde ise eğitimin ikrar edilen standart tanılamamı şudur: Yetişek, kişinin davranışlarında kendi evetşantıları aracılığıyla kasıtlı olarak istendik davranış değfiilikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın içinde eğitime dayalı bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi evetşantıları aracılığıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değfiilikliği” ve “müddetç” gibi kelimeler eğitimin anne taşlarıdır.
Yetişek, in kucakin yaşam boyu devam eden bir prosestir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere amelî olabileceği gibi istenmedik yönde de gelişebilir. Yetişek sürecinin fiilletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği gibi gelişigüzel de mümkün. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal terbiye, gelişigüzel yapılan eğitime ise informal terbiye denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, terbiye merkezleri gibi mekânlarda verilen terbiye formal; kişinin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı olmayan terbiye ise informal eğitidir. Doğrusu terbiye sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine için sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye yetişmek üzere iki tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda evet da kurumlarda belirli bir plan ve izlence çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci yönetimsel bir kadro ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal terbiye ise resen gelişen ölçüsüz ve programsız yapılan eğitimdir ki can bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir dizge olarak ele düzenındığında ise terbiye sisteminin üç kök ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Kaynak; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, donanım, maliyet, personel gibi fiziki unsurlardır. Süreç; mektep içinde gerçekleştirilen dersler, öğrenme evetşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde uzmanlık, yeterlilik, izin, test neticeları gibi istenilen davranış değfiiliklikleridir.